حكايات فى قاهرة المعز كتب: محسن هاشم عبدالله

تم بناءالقاهرة على أيد الفاطميين سنة 969 و اتسعت مع الزمن حتي شملت عدة مدن أخري كانت موجودةفى جنوب القاهره كمدينة الفسطاط ( بُنيت عام 642 ) ، و مدينة العسكر (بُنيت عام 752 ) ، و مدينة القطائع و التي أسسها أحمد بن طولون سنة 870.


من اهم أحياء القاهره:

• مصر القديمة : حى مصر القديمه

• الجمالية : حى الجماليه

• الأزبكية : نسبه للأمير أزبك أتابك الجيش المصرى فى عهد السلطان الأشرف قايتباى. حى الأزبكيه

• بولاق : حى بولاق

• الحسينية : حى الحسينيه و الظاهر

• الظاهر : نسبه للسلطان الظاهر بيبرس. حى الحسينية و الظاهر

• جاردن سيتى : أسسه السلطان الناصر محمد بن قلاوون. حى جاردن سيتى

• القبة : شوف حى القبة

• باب اللوق : عُرفت قديمًا بخط الإسماعيلية نسبة للخديوى اسماعيل. فى بدايات العصر المملوكى كانت ارض زراعية سُميت " لوق " لانها كانت بترمى " لوق " لما بتبدأ زراعتها بعد الفيضان اللى كان بيغمرها. فضلت أرض زراعيه لغاية سنة 1261 لما بنى فيها الظاهر بيبرس بيوت للمغول الوافدين ، و بعدين اتحولت لأرض زراعيه تانى لغاية سنة 1858 لما بنى فيها الخديوى اسماعيل مبانى و بيوت و قصور و ظهرت فيها الشوارع و الميادين

• بولاق الدكرور : كلمة دكرور متحرفه من كلمة " تكرور " و هما قبايل افريقيه سود جم مصر من غرب أفريقيا. اتعرفت زمان باسم يمنية بولاق ، و بعد ما عاش فيها شيخ ولى اسمه أبو محمد يوسف بن عبد الله التكرورى فى العصر الفاطمى اتعرفت ببولاق التكرور. سنة 1863 اتحول مجرى النيل ، و هدت الدوله المسكن فى بولاق التكرور سنة 1868 ، و عزلت الناس للمكان الحالى اللى فيه المتحف الزراعى و بيتقال ضريح الشيخ يوسف التكرورى.

• أثر النبى : بيتسمى بالإسم ده عشان موجود فيه حجر قديم عليه شكل قدم بيعتقد الناس انها اثر لقدم النبى محمد. اتنقل الحجر ده للحامع اللى بناه الظاهر بيبرس و بنى فوقيه قبه لسه موجوده. فى الحى ده فيه كمان دير مسيحى مشهور اسمه دير الملاك.

• الإسماعيليه : اتنسب للخديوى اسماعيل . من أحياء القاهره القديمه ن بيمتد من غرب حى الأزبكيه و شارع عابدين للنيل و قناة الإسماعيليه اللى كانت بتبدأ شمال موقع متحف الأثار المصريه لكن اتردمت. الخديوى اسماعيل شيد الحى ده على النمط الأوروبى و منح أراضيه بالمجان للى يتعهد انه يبنى بيت قيمته مش اقل من 1200 جنيه فى مدة 18 شهر.الحى اتميز بأوتيلاته و كنايسه و بيوت و سرايات الأعيان و القنصليات. كان فيه معسكرات قصر النيل اللى اتدمت فى أربعينات القرن العشرين و اتبنت مكانها جناين التحرير و فندق النيل هيلتون و مقر الاتحاد الاشتراكى و جامعة الدول.

• إمبابه : على الشط الغربى للنيل اتجاه بولاق على بعد 10 كيلو من الجيزه، بيوصل ليها شارع 26 يوليه و كوبرى الزمالك. اتعرفت باسم انبابه قبل الإسم ما يتحرف لإمبابه. حصلت فيها معركه بين جيش نابوليون بونابارت و بقايا المماليك فى العصر العثمانلى (1798).

• الخرنفش : اسمه متحرف من كلمة " الخرنشف ". ايام الفاطميين كان ميدان جنب القصر الغربى و البستان الكافورى.

• الخليفه : بيتعرف كمان باسم حى القلعه لإن قلعة الجبل بتطل عليه. موقعه فى جنوب القاهره و شارع القلعه بيوصله للعتبه الخضرا فى قلب القاهره.

• السيده زينب : السيده زينب حفيدة النبى محمد و بنت الإمام على ، راحت مصر و سكنت المنطقه دى فى ضيافة والى مصر فى قصره اللى اتحول بعد وفاتها للضريح الحالى فى ميدان السيده زينب و اتنسب الحى لإسمها.

• عابدين : بيتنسب للامير اللواء السلطانى عابدين بك اللى كان ساكن ناحية سويقة صفيه جنب الزير المعلق. جدد جامع الفتح اللى فى الحى وكان جنب بيته فأتنسب اسم الحى ليه. لما بنى الخديوى اسماعيل سراية عابدين دخل الجامع فى حدود السرايه.

• شبرا : فى القرن 13 كان مكان بتغمره ماية النيل ، لما ظهر فى التقسيم الإدارى لأحياء القاهره كان بيتكون من جزيرة بدران و كوبرى شبرا، عد سكانه فى الوقت ده كان 1091.

• زينهم : اتبنى على أطلال مدن العسكر و القطائع جنوب حى السيده زينب.

• العباسيه : بيتنسب لوالى مصر عباس حلمى الأول اللى عمره و بنى فيه فى سنة 1849 معسكرات للجيش ، و بعدين تبعوهم التجار و الأهالى و بنوا فيه بيوت و دكاكين جنب المعسكرات. الأراضى كانت بتديها الدوله بالمجان للى عايز يبنى عليها و بكده اتوسعت المنطقه. ايام الخديوى اسماعيل كانت مبانى الحى ده ما بتتجاوزش المنطقه اللى بين الزعفران و القبه الفداويه.

• الصاغه : ده حى الصيغه الدهب فى القاهره ، بيتفرع من شارع الموسكى قبل الازهر و بينتهى عند خان الخليلى و النحاسين. فيه محلات كتيره بتبيع الصيغه و الأحجار الكريمه ، و بيتميز بحواريه الضيقه و بيتسمى شارع الدهب.

• الصليبه : اتعرف بالإسم ده لإن بتتلاقى فيه شوارع الصليبه و شيخون و الركبيه و السيوفيه ، مكونه شكل صليب اتجاه سبيل أم عباس. بيتميز الحى ده بأثار مصريه جميله من العصور الوسطى.

• طره: اسمه الأصلى " طارو " اسم فرعونى. بيتعرف دلوقتى باسم طره البلد عشان يتميز عن منطقتين تانيين انفصلوا عنه سنة 1932 و ههما طرة الحجاره و طرة الاسمنت. فى سنة 1941 عثر علما الأثار فى الحى ده على مناره قديمه فى جبل طره فيها مخطوطات بتتضمن تفسير للكتاب المقدس من القرنين أربعه و خمسه.

• الفجاله : موقعه بين شارع كلوت بك و حى الظاهر فى جنوب شارع رمسيس ، الفرنساويه كانوا أول اللى نظموا شارع الفجاله.

• مسطرد : اسمه الأصلى " منية صرد " لكن الإسم اتحرف فى العصر العثمانى . كان فيه سرايا صغيره لمرات الخديوى عباس حلمى التانى.

• الباطنيه : حى قديم جنب حى الأزهر.

• البساتين : فى جنوب القاهره ، كان اسمه زمان بساتين الوزير. البساتين دى بتتنسب للوزير أبو الفرج محمد و كانت موجوده فى شرق بركة الجيش.